Toelichting Kampen in Japan
5-1-2011
|
KRIJGSGEVANGENKAMPEN Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden ongeveer 36.000 geallieeerde krijgsgevangenen naar Japan verscheept om daar in de oorlogsindustrie te werken. Zij werden in ongeveer 130 verschillende kampen ondergebracht, in de nabijheid van mijnen, fabrieken en scheepswerven, verspreid over geheel Japan. Ongeveer 3.500 krijgsgevangenen overleefden de kampen in Japan niet. ZEETRANSPORTEN Al deze krijgsgevangenen werden met schepen aangevoerd vanuit de Filippijnen (Amerikanen), Formosa (Engelsen), Malakka (Engelsen) en Nederlands-Indië (Nederlanders, Engelsen, Australiërs en Amerikanen). Van alle zeetransporten (niet alleen die naar Japan) is een zogenaamde Bootlijst gemaakt, waarop achter de naam van de boot vermeld staan: datum en plaats van vertrek, datum en plaats van aankomst (bestemming) en het aantal meegevoerde krijgsgevangenen. Deze lijst bevat een kleine 250 vaarten. De lijst kan zodanig worden gefilterd dat alleen de vaarten naar Japan zichtbaar zijn. JAPANSE KAMPNUMMERING De kampen in Japan werden door de Japanners zelf geregistreerd onder een districtnaam: Fukuoka, Hakodate, Hiroshima, Nagoya, Osaka, Sendai, Tokyo en Zentsuji, en daarachter een rangnummer plus de letter B of D. De letter B stond voor Branch en dat betekent dat het kamp onder toezicht stond van het Japanse leger; de letter D stond voor Dispatched en dat betekent dat het kamp onder toezicht stond van de betrokken industriële instelling (mijn, fabriek, scheepswerf). Bijna alle kampen kregen gedurende de oorlog enige malen een ander registratienummer, soms zelfs ook een andere districtnaam. Dankzij een uitvoerig onderzoek van Wes Injerd is nu bekend wanneer en onder welk nummer een kamp werd ingesteld en wannneer en onder welk nummer datzelfde kamp vervolgens opnieuw werd geregistreerd. Het in augustus 1945 bestaande regsitratienummer wordt algemeen gebruikt om het kamp in de literatuur aan te duiden. Soms is de kampnummering verwarrend, omdat een oud nummer van een kamp later opnieuw wordt gebruikt om een ander kamp aan te duiden. KAMPNAMEN De krijgsgevangenen zelf duidden hun kamp meestal aan met een naam, die betrekking had op de naam van de fabriek, de mijn of de scheepswerf of alleen maar op de plaatsnaam waar het kamp was gelegen. Zij hadden geen weet van de (ingewikkelde) nummeraanduiding van de kampen, die de Japanners hanteerden. Helaas is deze kampnaam vaak niet eenduidig: er circuleren meerdere namen voor hetzelfde kamp. KAMPAGINA Voor ieder kamp is een aparte kamppagina gemaakt met bijzonderheden over het kamp. Bovenaan de pagina staat links in de koptitel het laatst door de Japanners gebruikte kampnummer (doorgaans is dat het nummer dat in augustus 1945 werd gehanteerd) en in het midden de meest gebruikte kampnaam, rechts staat steeds het woord Japan. Linksboven, direct onder de koptitel staat een overzichtje van alle Japanse kampnummers met de datum van ingang en daaronder alternatieve kampnamen, die ook bij dit kamp gebruikt werden. Vervolgens worden vermeld: de ligging van het kamp, de naam van de Japanse kampcomandant, de naam van de kampleider, die de krijgsgevangenen vertegenwoordigde, de in- en uitgaande transporten, de werkzaamheden die de krijgsgevangenen moesten verrichten, de omstandigheden in het kamp en de literatuur over het kamp. |
NAAMLIJSTEN
Van sommige kampen zijn naamlijsten aanwezig of gereconstrueerd.
LITERATUUR
Witsen, E. van - Krijgsgevangenen in de Pacific-oorlog, 1971
www.comcast.net/~winjerd/CmpGroup.htm